ئۇيغۇرچە ماقال -تەمسىل ۋە ئىدىيوملار
ئىناق ئۆتمەك؛ چىقىشىپ ئۆتمەك.
ئىنتاين مۇشكۈل؛ بەكمۇ جاپالىق؛ مىسلىسىز مۇشەققەتلىك.
ئىنتايىن جانلىق تەسۋىرلىمەك.
ئىنتايىن جىددىي
ئىنتايىن جىددىي؛ چېقىن چاققاندەك تېز.
ئىنتايىن چوڭ جىنايەت؛ غايەت چوڭ گۇناھ.
ئىنتايىن چوڭقۇر، تېگىگە يەتكىلى بولماسلىق؛ بەكمۇ سىرلىق.
ئىنتايىن چوڭقۇر(مېھرى-شەپقەت ھەققىدە). ئۆزىنى چاغلىماسلىق؛ ھالىغا باقماسلىق.
ئىنتايىن سىرلىق؛ زادىلا چۈشەنگىلى بولمايدىغان؛ زادىلا تېگىگە يەتكىلى بولمايدىغان.
ئىنتايىن نامرات. ئۇچىغا چىققان تېتىقسىز؛ قىلىدىغان ئىشى يوق.
ئىنتىقام ئالماق؛ ئۆچ ئالماق؛ قىساس ئالماق.
ئىنچىكە سۈرەتلىمەك؛ يۇقىرى ماھارەت بىلەن سۈرەتلىمەك.
ئىنچىكە ھېساب قىلماق.
ئىنچىكە ئويلاپ، پىششىق ئىشلىمەك.
ئىنسان تەبىئەتنى بويسۇندۇرۇلايدۇ.
ئىنسان قېلىپىدىن چىقماق؛ ئادەمگەرچىلىكنى يوقاتماق؛ ھەددىدىن ئاشقان ياۋۇزلۇق.
ئىنسان قېلىپىدىن چىقماق؛ ۋەھشىيلىك؛ چېكىدىن ئاشقان زالىملىق.
ئىنسۇجىن بىلمەسلىك؛ ناھايىتى مەخپىي؛ يۇشۇرۇن؛ ھېچكىم بىلمەسلىك.
ئىنسۇجىن تۇيماسلىق؛ ئىنتايىن مەخپى ئىش قىلماق.
ئىنسۇجىن يوق؛ ئادەمزات ئاياغ باسمىغان.